Türk hat san‘atının büyük bir ivme kazandığı Fâtih Sultan Mehmed devri hattatlarından olan Hayreddîn Mar‘aşî’nin hayatına dâ’ir ma’lûmâtımız çok azdır. Tahsîl-i ilim için gittiği Amasya’da zamanın en kudretli hattatlarından olan Abdullah Sayrâfî’den ve bilahâre Edirneli Yahyâ Sofî’den aklâm-ı sitteyi meşkederek icâzet almıştır. Şehzâde Alâ’eddîn Bey’in Amasya’ya sancakbeyi olarak ta’yininde mâ’iyetinde bulunarak nice zaman dîvân kâtibliği hizmetinde bulunmuş olan Hayreddîn Mar‘aşî, şehzâdenin vefâtından sonra Amasya’da talebeye yazı ta’lim etmekle meşgul olmağa başlamış ve bu hâl üzere iken H. 876/M. 1471-1472 senesinde vefât etmiştir.
Amasya Tarihi mü’ellifi Hüseyin Hüsâmeddîn Efendi’nin “Halîl bin Hasan” ve “Hayreddîn Halîl Mar‘aşî” şeklinde ketebe düştüğü âsârını, Müstakîmzâde ise H. 874/M. 1469-1470 tarihli yazısını gördüğünü nakletmekteyse de, bugün herhangi bir yazısına tesâdüf edilmemektedir. Ancak Türk hat san‘atında çığır açarak, Osmanlı hat san‘atını Yâkut-ı Musta‘sımî’nin çizgisinden çıkaran Şeyh Hamdullah gibi bir üstâdı yetiştirmiş olması, Hayreddîn Mar‘aşî’nin zamanında büyük bir yazı üstâdı olduğunun delîlidir. Yetiştirmiş olduğu diğer öğrenciler meyânında Kösec Muhyiddîn Efendi ve Seyyid İbrâhim Efendi’nin isimlerini zikredebiliriz.
Kaynakça
Gülzâr-ı Savâb, s. 48; Devhatü’l-küttâb, s. 44; Tuhfe-i Hattâtîn, ss. 199-200; Hat ü Hattâtân, ss. 79, 101; Fâtih Devri Hattatları, s. 40; Muhittin Serin, Hattat Şeyh Hamdullah, İstanbul 1992, s. 17; Türk Hattatları, s. 45.
İsmail Orman, 7 ağustos 2016
Hattatlar Sofası 